Ik herinner me nog goed dat ik als kind grote verwarring voelde rond het thema religie. Katholiek opgevoed, geloofde ik in Jezus en deed braaf wat van mij verwacht werd. Ik zou dan ook naar de hemel gaan. Maar ik begreep niet wat er zou gebeuren met iedereen die niet in mijn Jezus geloofde. Zij zouden naar de hel gaan? Enige tijd daarna volgde het besef dat ik volgens dezelfde logica ook naar een hel zou gaan. Hoeveel hellen waren er eigenlijk? Ik vond het als kind alleszins onlogisch. Maar ja, dat was dan ook kenmerkend voor het religieuze, besloot ik.
Toch bleven ook later deze tegenstellingen me achtervolgen. Tijdens mijn opleiding in de theoretische psychologie leerde ik dat voor iedere theorie over menselijk gedrag er eentje was die het tegenovergestelde poneerde. Nu ja, dit was vast en zeker typisch aan de academische wereld, besloot ik.
Maar ook bij tal van niet-academische opleidingen en in veel boeken kwam ik hetzelfde tegen. Door mijn grote leergierigheid, kreeg ik al vrij snel een breed beeld van theorieën en visies op de wereld, het leven, de werkelijkheid en kon overal wel iets waardevols in ontdekken. Maar tot mijn grote teleurstelling konden die visies het onderling niet vinden. Meer nog, ze bekritiseerden of bevochten elkaar zelfs, ook al hadden ze vaak dezelfde vijand of leken ze voor mij toch uiteindelijk dezelfde vragen en verlangens te hebben. Er ontstond enorme verwarring bij mij… ik kon het niet plaatsen. Was er dan iets mis met mij?
Op het hoogtepunt van chaos kwam Ken Wilber en zijn integrale visie in mijn leven. Ik las vol enthousiasme hoe een gelijkaardige chaos de aanzet was voor zijn werk. Ook hij wou wijs worden uit de veelheid aan tegenstellingen. Zijn uitgangspunt was dat er in elke theorie, filosofie, religie, wereldbeeld wel iets van waarheid moest zitten, niets kan honderd procent fout zijn. De vraag werd dus niet wie gelijk had (de ene of de andere) maar hoe ze allemaal tegelijk waar konden zijn (de ene én de andere)? Van of…of naar én…én denken. Dit was een verademing. Ik had me tot dan toe nergens echt thuis gevoeld omdat ik me niet helemaal in één groep, één visie, één waarheid kon vinden. Dus dit voelde voor mij eindelijk als thuiskomen!
Met inclusiviteit aan de basis, stelde Wilber een integrale map van de werkelijkheid samen, die ik sindsdien als een soort referentiekader gebruik. Ze bestaat uit verschillende lenzen die je kan hanteren om naar de werkelijkheid te kijken. Die lenzen gebruik ik systematisch om mijn eigen tools, methodieken en keuzes te evalueren op hun holistisch karakter. En deze map heeft me ook geholpen om religie en spiritualiteit terug een plaats te geven in mijn leven, nadat ik er jaren een grote afkeer van had.
De én…én filosofie is onderliggend aan mijn visie op therapie en coaching, op het leven, op alles eigenlijk en is de voedingsbodem voor de rest. Ze geeft me handvaten om verbindend met verschillen om te gaan en mijn mediator rol helemaal op te nemen.
In het leven stellen we ons vaak de vraag of we het ene moeten doen of het andere? Ons gevoel volgen of ons verstand? Onze onmiddelijke verlangens of ons lange termijn geluk? Maar het is niet altijd een of-of verhaal, wel een kwestie van én-én, de juiste balans!